Mass media i opinia publiczna

Po lekcji uczeń:

  • przedstawia różne środki masowej komunikacji;
  • charakteryzuje metody oddziaływania mediów na społeczeństwo;
  • odróżnia informacje od komentarzy, ocen, opinii, reklamy, tekstów sponsorowanych itp.;
  • podaje przykłady manipulacji mediów;
  • ocenia rolę cenzury w mediach;
  • rozumie określenia: media – czwarta władza

Media – zarówno te tradycyjne, jak i nowoczesne – nazywane są czwartą władzą, gdyż ich siła jest porównywalna do tej, jaką ma władza ustawodawcza, wykonawcza i sądownicza. Ten, kto ma możliwość tworzenia i przekazywania informacji na masową skalę, może też wpływać na rzeczywistość społeczną i polityczną.

Ważną rolą mediów jest kontrolowanie pozostałych władz, patrzenie na ręce polityków i decydentów. Kto jednak powinien patrzeć na ręce dziennikarzy i kontrolować ich pracę?

Współcześnie dużą karierę robi pojęcie fake news (z ang. fałszywa wiadomość), czyli celowo rozprowadzana fałszywa informacja, mająca na celu dezinformację. Wielokrotnie takie informacje, bardzo szybko rozpowszechniane przez media elektroniczne, wpływały na przebieg wyborów, decyzje podejmowane przez polityków czy nawet wybuch wojny. Dlatego bardzo ważne jest, by potrafić odróżniać informacje prawdziwe od prób oszustwa.

Słowniczek

Cenzura (łac. censere – osądzać) kontrola przepływu informacji ograniczająca wolność słowa.
Czwarta władza

wolne media (prasa, radio, telewizja, media elektroniczne), które mają mieć taką samą siłę oddziaływania, jak pozostałe władze: ustawodawcza (Parlament), wykonawcza (Rada Ministrów) czy sądownicza (sądy).

Manipulacja (łac. manipulatio – manewr, fortel, podstęp; manus – ręka, manipulus – dłoń) działanie, które polega na takim doborze lub zmianie informacji, że wpływa ona na działanie poszczególnych ludzi lub grup.

Opinia publiczna jest to sposób, w jaki członkowie danej zbiorowości (np. mieszkańcy państwa) wyrażają reakcję na aktualne wydarzenia społeczne i polityczne; najczęściej opinia publiczna przejawia się w poparciu dla polityków i partii politycznych; opinia publiczna jest przedmiotem badań (sondaże), może być również kształtowana przez media.

Poprawność polityczna nieformalny zbiór zasad, według których należy unikać w dyskursie publicznym określeń obraźliwych lub agresywnego języka, zastępując je słowami bardziej neutralnymi.

Środki masowego przekazu zwane także mass mediami; tym określeniem nazywa się wszystkie środki komunikowania (przekazywania informacji) o szerokim zasięgu; do tradycyjnych mass mediów zaliczamy prasę, radio i telewizję, a do współczesnych wszelkie media elektroniczne (portale internetowe, blogi) lub media społecznościowe (Facebook, Twitter).

Wolność słowa we współczesnych państwach demokratycznych jest to prawo każdego człowieka do publicznego wygłaszania własnych opinii.

 

Polecenie 1
Zastanów się, z jakich źródeł korzystasz, gdy szukasz informacji: jakie studia warto wybrać, gdzie warto wyjechać na wakacje albo ilu jest cudzoziemców w Polsce. Które z tych źródeł są wiarygodne, a którym nigdy byś nie zaufał?

Polecenie 2
Czy wolność słowa jest wartością absolutną, czy też są sytuacje, w których powinna ona zejść na dalszy plan? Zastanów się nad przykładami spraw, o których dziennikarze nie powinni informować.

Polecenie 3
W dyskusjach często mówi się o opinii publicznej. Kto i w jaki sposób bada, jaki jest kształt tej opinii? Czy takie badania są pożyteczne?

Jak nas uwodzą reklamy? (wypowiedź pisemna).
Chętni uczniowie mogą napisać krótką pracę na temat„Jak nas uwodzą reklamy?”. Najlepiej,by każdy wybrał jedną lub dwie aktualne reklamy z telewizji, radia lub prasy i je dokładnie przeanalizował.

REKLAMA SPOŁECZNA