FRAGMENTY REGULAMINU DLA GIMNAZJUM

Temat konkursu: „ O wolność Rzeczypospolitej. Tadeusz Kościuszko i książę Józef
Poniatowski – Żołnierze wolności”.
– Finaliści i laureaci konkursu otrzymają zaświadczenia Małopolskiego Kuratora Oświaty,
które są ważne na terenie całego kraju.
– Finaliści i laureaci uzyskają dodatkowe punkty podczas rekrutacji do wybranej szkoły
ponadgimnazjalnej w Małopolsce. Liczba punktów zostanie określona w Decyzji
Małopolskiego Kuratora Oświaty w sprawie rekrutacji.
Zakres wymaganej wiedzy obowiązujący na wszystkich etapach konkursu:
1. Rzeczypospolita w latach 1764 – 1817.
2. Walka o utrzymanie niepodległości Polski w ostatnich latach XVIII wieku.
3. Pochodzenie Tadeusza Kościuszki oraz księcia Józefa Poniatowskiego i lata ich
młodości.
4. Udział Tadeusza Kościuszki w wojnie o wolność Stanów Zjednoczonych Ameryki
Północnej.
5. Udział Tadeusza Kościuszki oraz księcia Józefa Poniatowskiego w wojnie z Rosją
w 1792 roku.
6. Insurekcja kościuszkowska: przyczyny, przebieg, skutki, główni bohaterowie.
7. Losy Tadeusza Kościuszki i losy państwa polskiego po upadku powstania.
8. Księstwo Warszawskie.
9. Udział księcia Józefa Poniatowskiego w wojnach napoleońskich.
10. Tadeusz Kościuszko oraz książę Józef Poniatowski w Krakowie.
Zakres wymaganych umiejętności obowiązujący na wszystkich etapach konkursu:
Uczeń:
1. ze zrozumieniem posługuje się terminologią historyczną;
2. umieszcza wydarzenia, fakty, procesy we właściwym czasie i przestrzeni historycznej,
ustala kolejność wydarzeń;
3. dostrzega związki przyczynowo – skutkowe;
4. pracuje z mapą historyczną;
5. wyszukuje informacje pochodzące z różnych źródeł (np. teksty, mapy, ikonografie,
tabele i wykresy statystyczne);
6. interpretuje teksty źródłowe i opracowania historyczne;
7. odróżnia fakty od opinii, prawdę historyczną od fikcji;
8. uzasadnia stanowisko własne lub cudze, posługując się argumentami.
Wykaz literatury obowiązującej uczestników na każdym etapie:
Etap szkolny:
1. Szkolne podręczniki nauczania historii dopuszczone do użytku przez Ministra Edukacji
Narodowej na poziomie szkoły gimnazjalnej.
2. Piotr Hapanowicz: Kościuszko – Żołnierz wolności. Kraków 2008.*
3. Stefan Kieniewicz: Powstanie Kościuszkowskie. W: Trzy powstania narodowe:
kościuszkowskie, listopadowe, styczniowe. Red. Władysław Zajewski. Wyd. 5.
Warszawa 2006.
4. Atlas historyczny – mapy ilustrujące wydarzenia określone w tematyce konkursu.
Etap rejonowy – literatura obowiązująca w etapie szkolnym oraz:
5. Piotr Hapanowicz, Krakowskim szlakiem Tadeusza Kościuszki, Kraków 2010.
6. Barbara Grochulska, Małe państwo wielkich nadziei, Warszawa 1987.**
7. Mieczysław Rokosz: Pamiątka z Kopca Kościuszki: przewodnik dla zwiedzających.
Kraków 2007.*
8. Wiek XVI-XVIII w źródłach. Opracowali: Melania Sobańska- Bondaruk, Stanisław
Bogusław Leonard, Warszawa 1997 r.
9. Mariusz Markiewicz, Historia Polski 1492-1795, Kraków 2009, s. 651-719 (rozdział VI. Ostatni król Rzeczypospolitej).
10. Andrzej Chwalba, Historia Polski 1795-1918, Kraków 2008, s. 221-251 (rozdział II. IV. Legiony, Księstwo Warszawskie).
Etap wojewódzki – literatura obowiązująca w etapie szkolnym i rejonowym oraz:
11. Bartłomiej Szyndler: Tadeusz Kościuszko 1746–1817. Warszawa 1991.
12. Jerzy Skowronek: Książę Józef Poniatowski, Wrocław-Warszawa 1984.**
* Wydawnictwa:
Piotr Hapanowicz: Kościuszko – Żołnierz wolności. Kraków 2008.
Mieczysław Rokosz: Pamiątka z Kopca Kościuszki: przewodnik dla zwiedzających. Kraków 2007; można nabyć w sklepiku Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, Kraków, Rynek Główny 35 lub w Komitecie Kopca Kościuszki w Krakowie, Kraków, al. Waszyngtona 1.
** Publikacje:
Barbara Grochulska, Małe państwo wielkich nadziei, Warszawa 1987; Jerzy Skowronek: Książę Józef Poniatowski, Wrocław-Warszawa 1984 będzie można wypożyczyć w Dziale Edukacji Muzeum
Historycznego Miasta Krakowa (w piątki w godz.10.00-13.00)
Muzeum Historyczne Miasta Krakowa i Komitet Kopca Kościuszki w Krakowie
proponują uczestnikom konkursu udział w zajęciach edukacyjnych – załącznik nr 10
do niniejszego Regulaminu.

FRAGMENTY REGULAMINU DLA SZKOŁY PODSTAWOWEJ

Temat konkursu: „ O wolność Rzeczypospolitej. Tadeusz Kościuszko i książę Józef
Poniatowski – Żołnierze wolności”.
Zakres wymaganej wiedzy obowiązujący na wszystkich etapach konkursu:
1. Rzeczypospolita w latach 1764 – 1817.
2. Walka o utrzymanie niepodległości Polski w ostatnich latach XVIII wieku.
3. Pochodzenie Tadeusza Kościuszki oraz księcia Józefa Poniatowskiego i lata ich
młodości.
4. Udział Tadeusza Kościuszki w wojnie o wolność Stanów Zjednoczonych Ameryki
Północnej.
5. Udział Tadeusza Kościuszki oraz księcia Józefa Poniatowskiego w wojnie z Rosją
w 1792 roku.
6. Insurekcja kościuszkowska: przyczyny, przebieg, skutki, główni bohaterowie.
7. Losy Tadeusza Kościuszki i losy państwa polskiego po upadku powstania.
8. Księstwo Warszawskie.
9. Udział księcia Józefa Poniatowskiego w wojnach napoleońskich.
10. Tadeusz Kościuszko oraz książę Józef Poniatowski w Krakowie.
Zakres wymaganych umiejętności obowiązujący na wszystkich etapach konkursu:
Uczeń:
1. ze zrozumieniem posługuje się terminologią historyczną;
2. umieszcza wydarzenia, fakty, procesy we właściwym czasie i przestrzeni historycznej,
ustala kolejność wydarzeń;
3. dostrzega związki przyczynowo – skutkowe;
4. pracuje z mapą historyczną;
5. wyszukuje informacje pochodzące z różnych źródeł (np. teksty, mapy, ikonografie,
tabele i wykresy statystyczne);
6. interpretuje teksty źródłowe i opracowania historyczne;
7. odróżnia fakty od opinii, prawdę historyczną od fikcji;
8. uzasadnia stanowisko własne lub cudze, posługując się argumentami.
Wykaz literatury obowiązującej uczestników na każdym etapie
Etap szkolny:
1. Szkolne podręczniki nauczania historii dopuszczone do użytku przez Ministra Edukacji
Narodowej na poziomie szkoły podstawowej.
2. Piotr Hapanowicz: Kościuszko – Żołnierz wolności. Kraków 2008.*
3. Atlas historyczny – mapy ilustrujące wydarzenia określone w tematyce konkursu.
Etap rejonowy – literatura obowiązująca w etapie szkolnym oraz:
4. Piotr Hapanowicz, Krakowskim szlakiem Tadeusza Kościuszki, Kraków 2010
5. Barbara Grochulska, Małe państwo wielkich nadziei, Warszawa 1987.**
6. Mieczysław Rokosz: Pamiątka z Kopca Kościuszki: przewodnik dla zwiedzających.
Kraków 2007.*
7. Mariusz Markiewicz, Historia Polski 1492-1795, Kraków 2009, s. 651-719 (rozdział
VI. Ostatni król Rzeczypospolitej).
Etap wojewódzki – literatura obowiązująca w etapie szkolnym i rejonowym oraz:
8. Jerzy Skowronek: Książę Józef Poniatowski, Wrocław-Warszawa 1984.**
* Wydawnictwa:
Piotr Hapanowicz: Kościuszko – Żołnierz wolności. Kraków 2008.
Mieczysław Rokosz: Pamiątka z Kopca Kościuszki: przewodnik dla zwiedzających. Kraków 2007; można nabyć w sklepiku Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, Kraków, Rynek Główny 35 lub w Komitecie Kopca Kościuszki w Krakowie, Kraków, al. Waszyngtona 1.
** Publikacje:
Barbara Grochulska, Małe państwo wielkich nadziei, Warszawa 1987; Jerzy Skowronek: Książę Józef Poniatowski, Wrocław-Warszawa 1984 będzie można wypożyczyć w Dziale Edukacji Muzeum
Historycznego Miasta Krakowa (w piątki w godz.10.00-13.00)
Muzeum Historyczne Miasta Krakowa i Komitet Kopca Kościuszki w Krakowie
proponują uczestnikom konkursu udział w zajęciach edukacyjnych – załącznik nr 10
do niniejszego Regulaminu.