Upadek republiki rzymskiej

ZAGADNIENIA
– skutki podbojów rzymskich
– niewolnictwo
w Rzymie – powstanie Spartakusa
– kryzys republiki rzymskiej
– wojny domowe
– rządy Juliusza Cezara
NACOBEZU
2
– zna wydarzenia związane z datami: 44 r. p.n.e., 31 r. p.n.e.
– określa, kim byli i czym zasłynęli: Spartakus, Oktawian, Kleopatra
– poprawnie posługuje się terminami: prowincja, namiestnik, łuk triumfalny, gladiator
– wymienia korzyści, jakie Rzym czerpał z posiadania prowincji
– wyjaśnia, skąd pochodzili niewolnicy rzymscy
3
– zna wydarzenia związane z datami: 71 r. p.n.e., 60 r. p.n.e., 48 r. p.n.e.
– określa, kim byli i czym zasłynęli: Pompejusz, Krassus, Marek Antoniusz
– poprawnie posługuje się terminami: triumf, sieciarz, samnita, arystokracja, Farsalos, Akcjum
– omawia rolę triumfu w starożytnym Rzymie
– omawia skutki podbojów rzymskich
– podaje przyczyny i przejawy kryzysu republiki rzymskiej
– przedstawia sytuację niewolników w państwie rzymskim
4
– charakteryzuje sposób organizacji prowincji rzymskich
– opisuje przebieg pochodu triumfalnego
– wyjaśnia, na czym polegały walki gladiatorów
– omawia przebieg powstania Spartakusa
– wymienia dokonania Juliusza Cezara
– przedstawia okoliczności śmierci Kleopatry
5
– prezentuje przebieg wojen domowych w Rzymie
– lokalizuje na mapie miejsca bitew z okresu wojen domowych
6
– dokonuje analizy porównawczej ustroju republiki rzymskiej sprzed i w trakcie dyktatury Gajusza Juliusza Cezara
Ponadto:
– samodzielnie formułuje opinie i wnioski
– rozwiązuje problemy w twórczy sposób
– wykazuje dużą aktywność w czasie zajęć
NOTATKA
1. Rozrost terytorialny państwa rzymskiego
– Rzymianie poza Italią podbijają tereny wokół morza Śródziemnego
– podbite tereny dzielą na tzw. na prowincje
– prowincjami zarządzają namiestnicy
2. W Rzymie istnieje niewolnictwo
– niewolnicy to przede wszystkim liczni jeńcy wojenni
– w niewolę mógł popaść także Rzymianin np. za swoje długi
– specyficznym niewolnikiem był gladiator – walczył na arenie ku uciesze tłumów
3. Powstanie Spartakusa 73-71 p.n.e.
– Spartakus był instruktorem w jednej ze szkół gladiatorów w Kapui
– stanął na czele powstania niewolników
– zaczęło się od buntu we wspomnianej szkole gladiatorów i ucieczki na Wezuwiusz
– zakończyło klęską po Brundyzjum
– wziętych do niewoli jeńców w liczbie ok 5-6 tys. Marek Krassus nakazał ukrzyżować wzdłuż via Appia (drogi z Kapui do Rzymu)
4. Kryzys Republiki:
– tarcia między patrycjuszami a plebejuszami,
– wprowadzenie stałej armii – legioniści czuli się lojalni bardziej wobec swoich wodzów niż władz republiki. To ci wodzowie dbali o żołd dla żołnierzy, prowadzili ich, z nimi dzielili trudy, jedli, pili, spali. To budowało więź, która była silniejsza niż lojalność wobec władz republiki,
– spory o władzę między najważniejszymi patrycjuszami. Nadal istniały oficjalne władze republiki i ich hierarchia, ale najważniejsi ludzie w państwie zaczęli się dogadywać poza tymi instytucjami kierując de facto państwem (zob. np. I i II triumwirat),
– wojny domowe.
5. Wojny domowe:
– I i II triumwirat,
– po podboju Galii Juliusz Cezar przekracza Rubikon – rzekę graniczną z Italią co było początkiem wojny domowej (przekroczyć Rubikon – przekroczyć granicę czegoś, zrobić decydujący krok, powziąć nieodwołalną decyzję), wypowiada słynne: „kości zostały rzucone” (łac. alea iacta est) – znaczenie takie jak przekroczyć Rubikon,
– początek wojny domowej pomiędzy Cezarem a Gnejuszem Pompejuszem i senatem,
– Pompejusz pobity pod Farsalos przez Cezara w 48 r. p.n.e.,
– reformy Cezara (np. kalendarz juliański),
– Cezara kochają plebejusze, nienawidzi większość patrycjuszy – uważają go za tyrana (nielegalnego dyktatora), burzyciela republiki
– Juliusz Cezar zostaje zamordowany w 44 r. p.n.e. w senacie,
– na czele spisku stał Marek Brutus, to jemu dogorywający Cezar miał powiedzieć słynne „I ty Brutusie przeciwko mnie” (łac. Et tu Brute contra me),
– Marek Antoniusz i Oktawian August
– wygrana Oktawiana w bitwie pod Akcjum w 31 r. p.n.e. – koniec republiki rzymskiej
– samobójstwo Marka Antoniusza i Kleopatry.
Linki
www.imperiumromanum.edu.pl/bitwy/bitwa-pod-alezja